راهکارهای جلوگیری از سکته مغزی

به گزارش راهبرد معاصر، سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون قسمتی از مغز قطع شده و یا بشدت کاهش یابد و بافت آن قسمت از مغز از اکسیژن و مواد مغذی دیگر محروم شود. سلولهای مغزی بر حسب حساسیت آنها به کمبود اکسیژن در طی چند دقیقه تا چند ساعت شروع به نابود شدن و از بین رفتن می‌کنند؛ این حالت یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود و درمان سریع آن می‌تواند باعث نجات زندگی فرد شود و هر چه درمان زودتر صورت گیرد، شدت آسیب به بافت مغز و به تبع آن ناتوانی حاصل از آن کمتر خواهد بود.

امروزه سکته مغزی سومین علت مرگ بوده و علت اول ناتوانی و معلولیت به شمار می‌رود. البته امروزه نسبت به گذشته افراد کمتری به علت سکته مغزی می‌میرند؛ زیرا با شناسائی عوامل خطر ساز آن مثل سیگار، فشار خون بالا و کلسترول بالا و کنترل آنها می‌توان از مرگ و میر ناشی از این بیماری کاست.

شایعترین علائم این بیماری شامل موارد زیر است: ضعف، فلج یا بی حسی ناگهانی صورت، دست و یا پا که معمولا در یک سمت بدن رخ می‌دهد. اختلال در گفتار و یا حتی عدم توانائی در صحبت کردن، دید ناگهانی و یا دو بینی، سرگیجه، اختلال تعادل و یا اختلال در هماهنگی حرکات عضلات بدن، یک سردرد غیر معمول و ناگهانی که ممکن است همراه با سفتی گردن، درد صورت، درد در بین چشمان، استفراغ و یا تغییر سطح هوشیاری باشد.

آناهیتا ذوقی، متخصص مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اظهار کرد: با پیشرفت تکنولوژی، دانش بشر، بهداشت و دسترسی آسان‌تر به امکانات طول عمر بشر افزایش یافته و شیوع سکته‌های مغزی در دنیا بیشتر گزارش شده است.

سن مهمترین عامل سکته مغزی

وی افزود: اولین و مهمترین عامل بروز سکته‌های مغزی سن است؛ یعنی هر چه سن بالاتر رود، شانس بروز سکته‌های مغزی هم به مراتب بیشتر می‌شود.

در مردان سکته مغزی بیش از زنان است

عضو هیأت علمی دانشگاه با اشاره به نقش جنسیت در بروز سکته‌های مغزی، گفت: در مردان سکته مغزی بیش از زنان است و این در حالی است که نژاد نیز بر بروز انواع سکته‌ها بی تاثیر نیست. سبک زندگی اشتباه هم می‌تواند عامل خطر سکته مغزی باشد.

به گفته ذوقی چنانچه در خانواده یا بستگان نزدیک سابقه سکته مغزی وجود داشته باشد، این افراد نیز در دسته گروه‌های پرریسک ابتلا به سکته هستند.

فشار خون بالاتر، شانس سکته مغزی بیشتر

متخصص مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان اینکه با مداخلاتی می‌توان از بروز سکته‌های مغزی پیشگیری کرد، ادامه داد: برای مثال ابتلا به فشار خون ارتباط مستقیم با بروز سکته مغزی دارد، هر چه فشار خون بالاتر باشد شانس سکته نیز بیشتر است.

دیابت عامل سکته مغزی

دیابت قندی یکی دیگر از دلایل بروز سکته‌های مغزی است که این عضو هیئت علمی دانشگاه به آن اشاره کرد و افزود: اگر فردی همزمان فشار خون و دیابت داشته باشد، شانس بروز سکته مغزی در او دوبرابر سایرین است.

چربی خون بالا عامل سکته مغزی

وی با بیان اینکه چربی خون بالا و سطح کلسترول خون نیز در بروز سکته‌های مغزی اثر گذارند، افزود: به هر میزان که سطح کلسترول خون بالاتر باشد، شانس سکته‌های مغزی بیشتر است.

سیگار تاثیر گذار در ایجاد سکته مغزی

ذوقی با بیان اینکه مصرف سیگار نیز می‌تواند منجر به سکته مغزی شود، ادامه داد: میزان مصرف سیگار با سکته های مغزی، ارتباط دارد به هر میزان که بیشتر از سیگار مصرف شود به همان اندازه احتمال سکته بالاتر می رود.

عضو هیأت علمی دانشگاه تاکید کرد: البته اگر پنج سال از ترک سیگار گذشته باشد و فردی دچار حمله سکته شود، علت بروز سکته نمی‌تواند ارتباطی به مصرف سیگار داشته باشد.

وی افزود: مصرف مشروبات الکلی هم می‌تواند باعث بروز انواع سکته‌های مغزی اعم از خون ریزی دهنده تا سایر موارد باشد.

متخصص مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی خاطرنشان کرد: بیماری‌های قبلی و تنگی عروق گردنی نیز می‌تواند از ریسک فاکتورهای بروز سکته‌های مغری باشند؛ بنابراین مبتلایان به بیماری‌هایی ژنتیکی که شانس لخته شدن در آنها بیشتر است برای پیشگیری از بروز سکته باید تحت نظر پزشک متخصص باشند.

وی پیشگیری ثانویه را در افرادی که دچار سکته مغزی شده‌اند، امری حیاتی دانست و عنوان کرد: در این روش می‌توان با مداخلاتی احتمال بروز سکته مجدد را کم کرد.

ذوقی با تاکید بر اینکه برای پیشگیری از بروز سکته بررسی عوامل خطر ضرورت دارد، هشدار داد: مبتلایان به بیماری‌های ژنتیکی، فشار خون، قند و چربی باید ضمن درمان زیر نظر پزشک متخصص، اصول صحیح سبک زندگی را مورد توجه قرار دهند.

استفاده از چربی‌های غیر جامد و گیاهی مثل روغن زیتون، گنجاندن سبزیجات سبز برگ در رژیم غذایی، استفاده از حبوبات، ترک سیگار و الکل و انجام ورزش‌های هوازی از دیگر مواردی بود که این عضو هیأت علمی دانشگاه ضرورت انجام آن را با هدف کنترل و پیشگیری از سکته‌های مغزی ضروری دانست.

فشار خون فردی که سکته کرده را پایین نیاورید

وی به نشانه‌های ظاهری فردی که دچار سکته مغزی شده اشاره کرد و گفت: هوشیار باشید و به محض اینکه مشاهده کردید نیمی از صورت یا بدن فرد فلج یا اصطلاحا کج شده باشد، در صحبت کردن دچار مشکل و یا دچار کاهش سطح هوشیاری شده باشد به احتمال بروز سکته مغزی شک کنید.

ذوقی هشدار داد: در مواقعی که فرد دچار حمله سکته شده و یا با دیدن هر نشانه‌ای احتمال می‌دهید این فرد سکته کرده، فورا با اورژانس تماس بگیرید، بیمار را تکان ندهید و از خوراندن هر ماده آشامیدنی یا غذایی پرهیز کنید. در این مواقع هرگز برای پایین آوردن فشار خون قرص زیرزبانی به صورت خودسرانه به بیمار ندهید.

وقت برای بیماری که دچار سکته مغزی شده طلاست

وی با تاکید بر این که در افرادی که دچار حمله سکته مغزی شده اند، زمان اهمیت بسیار زیادی دارد گفت: باید هر چه سریعتر بیمار تحت نظر درمان‌های تخصصی قرا گیرد، زمانی که سکته مغزی رخ می‌دهد بسیاری از سلول‌ها می‌میرند و شانس بازسازی خود را هم ندارند؛ بنابراین هر زمان را از دست ندهید و فرد را به مراکز درمانی برسانید با این کار شانس آسیب‌های مغزی به حداقل خواهد رسید.

متخصص مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی ادامه داد: در مواقعی که فرد دچار حمله سکته مغزی شده، اگر بیمار کاهش هوشیاری دارد او را به پهلو بخوابانید تا محتویات دهان او وارد ریه نشده تا از عفونت ریوی پیشگیری شود./ فارس